Οι συντροφικές σχέσεις θα έπρεπε να διέπονται από ορισμένα θεμελιώδη μέτρα σεβασμού τα οποία ο καθένας δικαιούται. Αυτά αντιστοιχούν ταυτόχρονα σε προσδοκίες του κάθε μέλους της σχέσης που συνιστούν τη βάση της μακροχρόνιας επιτυχίας και η απουσία των οποίων μπορεί να καταδικάσει τις προοπτικές ενός ζευγαριού. Οι επτά αρχές που παρουσιάζονται στο άρθρο αυτό θεωρούνται λοιπόν απαράγραπτες.
Οι άνθρωποι που δημιουργούν μία μακροχρόνια σχέση, και ασφαλώς έναν γάμο, είναι καλό να έχουν εμπεδώσει κάποιες σταθερές τις οποίες προσδοκούν να εισπράττουν (και ιδανικά, να προσφέρουν) από τον σύντροφό τους. Πρόσφατες έρευνες υποδεικνύουν τη σημασία που κουβαλούν ορισμένες συμπεριφορές στην καλλιέργεια της ικανοποίησης και οι οποίες είναι συνυφασμένες με τη μακρόπνοη επιτυχία ενός ζευγαριού. Συλλογικά, οι παρακάτω αρχές μπορούν να χαρακτηριστούν ως η «Χάρτα των Δικαιωμάτων μίας Σχέσης».
Σύμφωνα με τον καθηγητή ψυχολογίας Eli J. Finkel, ο οποίος διευθύνει το εργαστήριο που μελετά τις σχέσεις και τα κίνητρά τους στο Πανεπιστήμιο Νορθουέστερν και συγγραφέα του βιβλίου “All-or-Nothing-Marriage” (απόδοση: Γάμος, Όλα ή Τίποτα): «Είναι απαραίτητο να υπάρχουν προσδοκίες. Αν μάλιστα αυτές δεν είναι υψηλές, τότε μάλλον δεν θα λάβετε πολλά».
Για έναν αρμονικό γάμο, οφείλουμε να είμαστε ειλικρινείς με τα ουσιώδη ζητήματα. Να επικεντρωνόμαστε σε αυτά και μην τα παραβλέπουμε». Πρόκειται για έναν στόχο που, σύμφωνα με τον ίδιο, τα ζευγάρια δεν πρέπει να παραγκωνίζουν όταν υπάρχει σύγκρουση. Ο κάθε σύντροφος άλλωστε, δικαιούται να διαφωνεί και να κάνει λάθη.
Όσο για τις δυσκολίες, είναι εποικοδομητικό αυτές να θεωρούνται όχι μόνον ως δυσάρεστες καταστάσεις που πρέπει κανείς να υπομείνει, αλλά και ως ευκαιρίες να μαθαίνει ο ένας τον άλλον καλύτερα και να εμβαθύνουν τη σχέση», λέει ο Finkel.
«Πιστεύω ότι τα ζευγάρια μπορούν να βελτιώνονται στην αντιμετώπιση των προβλημάτων», ωστόσο τονίζει ότι η επίλυση γίνεται ευχερέστερη όταν οι άνθρωποι δεν πιστεύουν τη θεωρία που λέει ότι υπάρχει το ένα και μοναδικό ταίρι.
Η αντίληψη ότι κάποιος είναι προορισμένος ή όχι για εμάς μπορεί να οδηγήσει στην απόρριψη ενός δεσμού με τα πρώτα σύννεφα, αφού ο άνθρωπος είναι πεπεισμένος ότι πρέπει να αναζητήσει τον ιδανικό σύντροφο κάπου αλλού.
Οι παρακάτω αρχές έχουν αξιόπιστα αποδειχθεί ως ο ακρογωνιαίος λίθος για τη μακρόπνοη συμπόρευση ενός ζευγαριού.
Δικαιούστε την Προσοχή του Συντρόφου σας
Είτε η προσοχή του συντρόφου σας είναι αυθόρμητη-ένα ευχάριστο απογευματινό μήνυμα- είτε έρχεται ως απόκριση της αξίωσής σας, αυτή μπορεί να βελτιώσει την ικανοποίηση που βιώνετε μέσα στη σχέση.
Σύμφωνα με μία έρευνα του 2017, δημοσιευμένη στο επιστημονικό περιοδικό για την Προσωπικότητα και την Κοινωνική Ψυχολογία (Journal of Personality and Social Psychology) για τις εμπειρίες των σχέσεων, η ποιότητα της σχέσης αυξανόταν κατά τις ημέρες που είχαν την υποστήριξη των συντρόφων ή άκουγαν λόγια αγάπης. Η προσοχή των ζευγαριών συχνά αντικατοπτρίζεται στα μικρά πράγματα.
Η Jennyvi Dizon, μία 37 χρονη σχεδιάστρια μόδας που κατοικεί στη Νέα Υόρκη, ομολογεί τη συγκίνησή της κάθε φορά που ο επί δεκαπέντε χρόνια σύζυγός της θα τής φέρει απ’ έξω μία λιχουδιά ή όταν θυμάται ότι πρέπει να της πάρει γάλα αμυγδάλου για το πρωινό της. Ο ίδιος λέει ότι είναι «καθήκον του να το θυμάται».
Πιστεύει στ’ αλήθεια ότι με μία ευχαριστημένη σύζυγο η ζωή γίνεται ευτυχισμένη. Το ίδιο ανταποκρίνεται και η ίδια μέσα από τη συνήθεια να τον συνοδεύει κάθε βράδυ στο κρεβάτι, παρόλο που η ίδια κοιμάται ώρες αργότερα.
Πώς θα Προσελκύσετε την Προσοχή του Συντρόφου
Αν η προσοχή δεν είναι στη φύση του, κατά τ’ άλλα ευγενικού συντρόφου σας, μπορείτε να τού εξηγήσετε τι είδους προσοχή έχετε ανάγκη από εκείνον, αναφέροντας τα θετικά που σάς προσφέρει.
Αν τα απαιτητικά σας προγράμματα σάς στερούν χρόνο από κοινού, ορίστε συγκεκριμένο χρόνο που θα περνάτε παρέα.
Όπως εξηγεί ο Finkel, «οι σύζυγοι που αφιερώνουν χρόνο για συζήτηση είναι ευτυχέστεροι από όσους δεν κουβεντιάζουν το ίδιο». Και οι σύζυγοι που επιδιώκουν περισσότερο κοινό ελεύθερο χρόνο-δραστηριότητες στη φύση, αθλήματα, επιτραπέζια, ταξίδια-αντιμετωπίζουν λιγότερες πιθανότητες διαζυγίου.
Πρόταση βελτίωσης
Η έλευση ενός παιδιού ενδέχεται να πλήξει βραχυπρόθεσμα την ευημερία ενός ζευγαριού, δεδομένου ότι η αμοιβαία προσοχή των συζύγων κατευθύνεται προς το νέο μέλος. Τα νεογέννητα έχουν άμεσες και επιτακτικές ανάγκες. Οι νέοι γονείς έχουν πλέον λιγότερο χρόνο για από κοινού δραστηριότητες, με επακόλουθη τη μείωση της ικανοποίησης από τη σχέση. Κατά την περίοδο αυτή λοιπόν, απαιτείται περισσότερο συνειδητή προσπάθεια για εύρεση συντροφικού χρόνου.
Δικαιούστε να είστε με έναν σύντροφο που επιδιώκει να εξομαλύνει τις διαφορές σας
Κάθε μακροχρόνιος δεσμός αντιμετωπίζει επώδυνες στιγμές και συγκρούσεις. Η άγνοια των προβλημάτων δεν τα εξαφανίζει, ακόμη και αν πρόθεση των συντρόφων είναι η αποφυγή του καυγά.
«Καμία σχέση δεν πρόκειται ν’ ανθοφορήσει αν τα μέλη της συγκρατούν την απόγνωση που οφείλει να κοινοποιείται και να εξομαλύνεται», πληροφορεί ο κλινικός ψυχολόγος από το Del Mar της Καλιφόρνια, Leon Seltzer.
Η αποξένωση γιγαντώνεται όταν τα ζευγάρια παύουν να προσπαθούν να διαχειριστούν τις δυσκολίες, καταφεύγοντας σε παθητική στάση, επιδιώκοντας την ηρεμία, ενώ μέσα τους συσσωρεύονται ολοένα και περισσότερα. «Έτσι, η πίκρα διοχετεύεται με τη μορφή σαρκαστικών, υποτιμητικών σχολίων, μεταμφιεσμένης κριτικής ή αυξανόμενης αδιαφορίας προς τις ανάγκες του άλλου».
Ειδικά για τις γυναίκες, η αντιμετώπιση των προβλημάτων ήδη από την εμφάνισή τους, βελτιώνει τη συζυγική ευημερία και αυξάνει τα ποσοστά έγγαμου ποιοτικού βίου. Έρευνα που διεξήχθη με 205 παντρεμένα ζευγάρια, έδειξε ότι οι γυναίκες που θεωρούσαν ότι οι σύζυγοί τους επενδύουν συναισθηματικά, ήταν περισσότερο ικανοποιημένες στη σχέση τους.
Από τη στιγμή που οι διαφορές εκφράζονται, ακόμη και εκείνες που έμοιαζαν υποθετικά ασυμβίβαστες, μπορούν συχνά να συμβιβαστούν ή έστω να διαπιστωθεί συνειδητά η διαφωνία.
«Μαθαίνει κανείς να επικυρώνει και τις πιο βαρύγδουπες διαφορές που υπάρχουν –και θα υπάρχουν πάντα- μέσα στα στο ζευγάρι», διαπιστώνει ο Seltzer.
Φανταστείτε ένα ζευγάρι όπου ο ένας σύντροφος είναι πιο εξωστρεφής από τον άλλον. Αντί λοιπόν ο άλλος σύντροφος να μένει μέσα σιγοβράζοντας, ή ν’ ακούει παράπονα επειδή δε θέλει να βγει μπορεί, αν είναι πρόθυμοι για κουβέντα, να διαπιστώσουν ότι αυτό δεν αποτελεί πρόβλημα.
Ένα παντρεμένο ζευγάρι, η Monica και ο Melvin Pullen, 42 χρονών και οι δύο και παντρεμένοι για μία τετραετία, από το Lititz της Πενσυλβάνια, ενώ περίμεναν το πρώτο τους παιδί, αγόρασαν το πρώτο τους σπίτι συμφωνώντας ότι θα εξακολουθούν και οι δύο να εργάζονται. Με την έλευση, ωστόσο, της κόρης τους, η Μόνικα είπε πως «αμέσως συνειδητοποίησε ότι δεν ήθελε να επιστρέψει στη δουλειά». Κάτι που όμως δε μοιράστηκε με τον Melvin. Έξι μήνες μετά, η οικογένεια δυσκολευόταν οικονομικά, ενώ η Μόνικα ομολόγησε την επιθυμία της.
«Ο σύζυγός μου δεν είχε αντίρρηση, απλά έπρεπε πλέον να γίνουν κάποιες περικοπές». Και ενώ προσπαθούσαν να εξοικονομήσουν χρήματα, ο Melvin βρήκε μία δουλειά, το εισόδημα της οποίας δεν τους ανάγκαζε πλέον να μετακομίσουν.
Σε κάθε περίπτωση, εκείνο που και οι δύο έμαθαν από την εμπειρία αυτή είναι να είναι ευθείς, ανοιχτοί και ειλικρινείς σχετικά με τις επιθυμίες τους, ανεξαρτήτως του αποτελέσματος.
Πώς θα αξιώσετε την προσοχή του
Το μέλος που ξεκινά την κουβέντα οφείλει να έχει διακριτικότητα, διπλωματία και μέτρο- καθώς και τη διάθεση σεβασμού της απροθυμίας του συντρόφου να συζητήσει κάποιο θέμα που τον κάνει να αισθάνεται πολύ ευάλωτο», πληροφορεί ο Seltzer.
Αν ο σύντροφός σας αποφεύγει τις συγκρούσεις ή έχει την τάση να χτίζει τείχη, ίσως χρειαστεί να ελιχθείτε γύρω από αυτούς τους μηχανισμούς άμυνας: «Το ξέρω ότι είναι ένα θέμα δύσκολο και δε θέλω να νιώθεις άβολα, όμως νομίζω ότι το να εθελοτυφλούμε δε μάς αφήνει να έρθουμε πιο κοντά. Μπορούμε να το κουβεντιάσουμε και να δούμε τι είναι αυτό που το κάνει τόσο δύσκολο. Θέλω να νιώθουμε πιο κοντά και περισσότερη εμπιστοσύνη».
Η κουβέντα πρέπει να βοηθά τον καθένα να κατανοήσει τη θέση του άλλου-και οι δύο δικαιούστε έναν σύντροφο που κατανοεί τη θέση σας, έστω και αν δε συμφωνεί.
Αναφέρει χαρακτηριστικά ο Seltzer, «η επίλυση δεν έχει πάντοτε τη μορφή της αλλαγμένης άποψης ή συμπεριφοράς. Αλλά αποτελεί προσπάθεια κατανόησης που ελαχιστοποιεί τη σύγκρουση».
Πρόταση βελτίωσης
Όμως, σε ορισμένες περιπτώσεις, καθώς το ζευγάρι ωριμάζει, η απευθείας αντιμετώπιση των συγκρούσεων μπορεί ν’ αποβεί αντιπαραγωγική. Σύμφωνα με έρευνα δημοσιευμένη το 2015 στο επιστημονικό περιοδικό σχετικά με την Ψυχολογία της Οικογένειας (Journal of Family Psychology), όσον αφορά τις ωριμότερες συζύγους, περισσότερη προσπάθεια εντός του γάμου είναι συνυφασμένη με λιγότερη ευχαρίστηση από το έτερόν τους ήμισυ.
Ερευνητική ομάδα υπό τον Jacob Jensen του Πανεπιστημίου της Ανατολικής Καρολίνα, υποστηρίζει ότι, ωριμάζοντας, οι συζυγικές προτεραιότητες δεν συμπεριλαμβάνουν τη διευθέτηση των συγκρούσεων και τη μεγαλύτερη συναισθηματική ανταπόκριση μέσα από τη διατήρηση της σχέσης.
Δικαιούστε έναν σύντροφο με τον οποίο θα μοιράζεστε τα βάρη
Πρόκειται για ένα δικαίωμα που αξίζει να υπερασπιστείτε, εν μέρει επειδή φαίνεται να επιφυλάσσει σημαντικά οφέλη και για τους δύο συντρόφους. Η σαφής διάκριση των καθηκόντων του σπιτιού που ήταν διάχυτη κατά το παρελθόν, είναι πλέον λιγότερο επικρατής, καθώς θεωρείται πιθανότερο, τόσο τα έσοδα από την εργασία όσο και οι ευθύνες του σπιτιού να μοιράζονται ανάμεσα στο ζευγάρι.
Σύμφωνα με έρευνα δημοσιευμένη το 2018 στο περιοδικό Socius της οποίας ηγήθηκε ο Daniel Carlson του Πανεπιστημίου της Γιούτα, συγκρίθηκαν εθνικά στατιστικά δεδομένα των αρχών του 1990 με αντίστοιχα του 2006.
Τ’ αποτελέσματα αποκαλύπτουν ότι τα σύγχρονα ζευγάρια μοιράζονται περισσότερο τις δουλειές του σπιτιού συγκριτικά με τα ζευγάρια περασμένων δεκαετιών, γεγονός που ευνοεί διάφορες πλευρές της σχέσης τους, αρχής γενομένης από την ερωτική τους ζωή.
«Ο επιμερισμός των υποχρεώσεων του νοικοκυριού ενέχει μεγαλύτερα συναισθήματα δικαιοσύνης, αλληλεγγύης και γενικότερα ποιότητας της σχέσης», λέει ο Carlson.
Συγκεκριμένα, τα συναισθήματα αλληλεγγύης –επικοινωνία, συνεργασία και κοινό όραμα, είναι ουσιώδη για τη σεξουαλική εγγύτητα. Σύμφωνα με τον ίδιο, αποδεικνύεται ότι τα εν λόγω συναισθήματα καλλιεργούν μία συντροφικότητα που είναι βασισμένη στην ανταποδοτικότητα, την αμοιβαία ικανοποίηση, αναβαθμίζοντας την ποιότητα της σχέσης και αμβλύνοντας τις πιθανότητες διάλυσής της.
Σύμφωνα με σχετική έρευνα, δεν είναι αναγκαίο να υπάρχει ακριβής καταμερισμός των εργασιών του σπιτιού-ένα ευτυχές συμπέρασμα, δεδομένου ότι τα ζευγάρια δεν το κάνουν.
Σε ποσοστό περίπου 31% των οικογενειών με συζύγους οι οποίοι έχουν πλήρες ωράριο, οι γυναίκες εξακολουθούν να επωμίζονται τις περισσότερες αγγαρείες και υποχρεώσεις του νοικοκυριού.
Το 59% αναφέρει ότι οι σύζυγοι μοιράζονται τις δουλειές του σπιτιού εξίσου. Ενώ, σε περισσότερες από τις μισές οικογένειες, το πρόγραμμα και οι δραστηριότητες των παιδιών επαφίενται στις γυναίκες, σύμφωνα με δεδομένα του 2015, τα οποία προκύπτουν από το Ερευνητικό Κέντρο Pew.
Τα πορίσματα του Carlson ωστόσο, υποδεικνύουν ότι η ερωτική ζωή των συντρόφων ευνοείται αξιοσημείωτα από τη στιγμή που δεν επωμίζεται κανείς από τους δύο περισσότερο από το 65% του συνόλου των δουλειών του σπιτιού.
Οι σύντροφοι λοιπόν αισθάνονται ευχαρίστηση όταν βρίσκονται σε σχέσεις όπου οι ευθύνες μοιράζονται, όχι αναγκαία εξίσου, ωστόσο με τρόπο ώστε και οι δύο να αισθάνονται ότι είναι δίκαιος, σύμφωνα με τον Carlson.
Πώς να αξιώσετε την ισότητα
Κουβεντιάστε τις προσδοκίες σας με τον σύντροφό σας.
Ακόμη, συνιστά ο Carlson, «καταγράψτε τις υποχρεώσεις που έχετε αναλάβει, οργανώστε ένα σχέδιο καταμερισμού τους, δρομολογώντας την ολοκλήρωσή του:
Οι σύντροφοι, και ιδιαίτερα οι άντρες συχνά αδυνατούν να κατανοήσουν ότι δε συμβάλλουν στο βαθμό που έχουν δεσμευθεί, επομένως ένα απτό σχέδιο μπορεί να βοηθήσει».
«Διαπληκτιζόμασταν πολύ για το νοικοκυριό, παραδέχεται η σαραντάχρονη Anna Aquino, από το Canal Winchester του Οχάιο.
Οι περισσότερες δουλειές ή θα γίνονταν από εμένα ή δε θα γίνονταν καθόλου. Εργάζομαι από το σπίτι και έτσι είναι λογικό να μπορώ να κάνω περισσότερα, όμως ο σύζυγός μου εκνευριζόταν όταν δεν γίνονταν κάποια πράγματα. Κάτι που ήταν άδικο για όλους».
Τελικά, το ζευγάρι συμφώνησε ν’ ακολουθεί έναν πρόγραμμα το οποίο είχαν κολλημένο στο ψυγείο. «Πράγματι, γλιτώνεις πολλούς καυγάδες», ομολογεί η σύζυγος. Από τη στιγμή που ο άντρας της Aquino περνάει περισσότερο χρόνο εκτός σπιτιού, οι περισσότερες αγγαρείες δε μπορούν να κατανεμηθούν ακριβώς στη μέση, όμως καταλήγει ότι τώρα πια οι δύο σύντροφοι είναι ευτυχέστεροι, αφού έχουν καταλήξει σε ένα σχέδιο δικαιότερο και συμφωνημένο μεταξύ τους.
Πρόταση Βελτίωσης
Όσον αφορά λοιπόν τις ευθύνες του σπιτιού, δεν είναι επιτακτικό να ορίζεται ένας απαρέγκλιτος στόχος, αρκεί οι σύντροφοι να προσπαθήσουν να επιμερίσουν οι δουλειές με τον ιδανικότερο δυνατό για τη σχέση τρόπο.
Επισημαίνει ο Finkel:
«Μπορεί να υπάρχει καλή συντροφική σχέση ακόμη και μόνο ο ένας κάνει το 100% των δουλειών.
Μπορεί ο σύντροφός σας να χαίρεται να μαγειρεύει, να καθαρίζει και να φροντίζει τα παιδιά και τα κατοικίδια, τη στιγμή που ο άλλος απολαμβάνει την εργασία του ή άλλες δραστηριότητες».
«Εάν το ίδιο το ζευγάρι ορίσει ότι αυτό είναι δίκαιο», καταλήγει ο Carlson, «τότε είναι πράγματι ευτυχισμένοι».
Μετάφραση-επιμέλεια από το πρωτότυπο άρθρο: Μαρίνα Σίσκου